“Švindleri”: Neće vam to na dobro izaći!

Prikaz stripa “Švindleri” Đorđa Milosavljevića i Brade Milutinovića u izdanju System Comicsa

Voz je uspeo da sa čak dvanaest i po sati zakašnjenja, prilikom pristizanja u Novi Sad, udari u prodavca Biblija, usmrti ga, a sve svete knjige su bile date jednoj školskoj biblioteci na čuvanje. Ovog istog dana, bila je to subota, u selu Pecka, započeto je snimanje novog ratnog filma “Oluja na Balkanu”, avion bez oznaka je prešao granicu između Mađarske i Jugoslavije.

Pročitajte: “Švindleri” serija koja ruši Marvelove i DC filmove!

Ono što je još neverovatnije od svega jeste da će akteri ovih vesti, sa naslovne strane Politike od subote, 16. septembra 1939. godine, svega petnaest dana od nemačkog napada na Poljsku, biti povezane, da će se isprepletati i delati međusobno, do sopstvenog uništenja.

Baš tog dana su Boris i njegov drugar Ivan Svindl sklopili dil sa vlasnikom banke Dudinja, uz pljačku koju je vlasnik sam organizovao, kako bi pokrio to što je proćerdao pare poverilaca, da dva lupeža koja će pljačkati banku, prevare i stave im u pucaljke ćorke, odnosno neupotrebljivu municiju.

Ova dva švindlera, što u slobodnom prevodu znači prevaranta, varialica, hohštaplera, prepredenjaka, špekulanta, pokušavaju sa svojom drugaricom, čistog srca, malom Bebanom da pređu granicu, jer se i tada smatralo, isto što i danas, a što najbolje opisuju stihovi pesme “Preko granice” Mortal Kombata: “…preko grane nestaju ti mane. Zato svi sad pređimo preko, o nama preko brinuće neko!”  

O putovanju vozom ne treba ni govoriti, voz koji napadne avion bez oznaka, u kojem nemački ratnik traži izdajnika, svita puna sumnjivih likova, švindlera i secikesa, to nikako nije moglo ni da se sumjna da neće ispasti dobro. 

Ovu prevarantsku priču prati i priča Ivana Svindla i njegovog oca, srpskog borca, koji je razočaran u zemlju koju je branio i sina kojeg je stvorio, krenuo u daleki svet i tako se obreo u mnogim zemljama Evrope, a o njemu su u Peckoj počeli da snimaju film. 

Ovo izuzetno i delo od nekoliko epizoda za magazin Tron devedesetih godina, tačnije 1993. i verovatno godinu posle stvorili su scenarista Đorđe Milosavljević i crtač Miroljub Milutinović Brada. Milosavljević je napravio krimi, triler radnju, brzu i efektnu, a Brada je svojim stilom crtanja ovoj priči dao sliku Torpeda i Bernetovih mastiljavih dekora. Ono što podseća neodoljivo na Torpeda jeste to što se radnja odvija brzo, kako smo i spomenuli, što su epizode kratke i što atmosfera mračna, ali je postavka tabli doista drugačija, jer je Torpedo imao jasno postavljene scene jednu do druge, dok su u Švindlerima scene nekada jedne preko drugih, kombinacija kvadrata i praznog prostora i slično.  

Kako Milosavljević u uvodniku sa System Comics-ov integral iz 2019. godine piše: “‘Neće vam to na dobro izaći!’ Ova uzrečica našeg urednika Dragana Savića pokazala se proročkom, kada je u požaru izgorelo Jugoslovensko dramsko pozorište, a sa njim i knjižara “Bata”, a sa njom i redakcija “Trona”, a sa njom i poslednjih osam strana našeg stripa.”

Ovo izdanje dolazi sada, prema Milosavljevićevom svedočenju sa promenjenim prvim slovom naslova stripa i švindlovanom rekonstrukcijom kraja priče. 

Baš u toj rekonstrukciji na kraju integrala nalazi se rasplet oko filma koji se snima o Ivanovom ocu, a na kraju se sreće sa Ivanom Razumovićem i Božom Baćkovićem koji čekaju na izpit da budu primljeni u “sindikat”, skupinu priznatih lopova i secikesa. Ova dva lika su publici poznata po seriji koja je snimljena, inspirisana ovim stripom, 2019. godine.

Ova serija (Švindleri, 2019), reditelja Nemanje Ćeranića i Miroslava Lekića i scenariste Đorđa Milosavljevića u saradnji sa glumcem i producentom Dejanom Lutkićem, kroz domaće ruho, palanački ambijent i intelektualno postavljenu, neuvredljivo za publiku, razvija veoma zamršenu i kompleksu radnju. Pre nego što objasnimo prethodnu tvrdnju, moramo se osvrnuti na samu radnju stripa. Priča nas vodi u Palanku, negde u Kraljevini Jugoslaviji između dva svetska rata, nejasne godine i neznane lokacije za samo mesto, koje meštani nazivaju “bestragija”, “nedođija”. Neko iz te Palanke je dobio glavnu premiju na lutriji, velikih milion dinara i sada se čitav palanački i beogradski šljam, aktivira i sliva u to mesto zarad zadovoljenja nekih svojih interesa, koji su posredno ili neposredno vezani za tu srećku.

Đorđe Milosavljević je srpski dramaturg, kritičar i stripski i filmski scenarista. Rođen je 1969. godine u Beogradu i poznat je po režiji tri vrhunska filma “Točkovi” (1999), “Mehanizam” (2000) i “Ringeraja” (2002). Kao scenarista je radio na mnogim serijama i filmovima kao što su “Tri palme za dve bitange i ribicu”, “Švindleri”, “Senke nad Balkanom”, “Neprijatelj”, “Besa”…

Miroljub Brada Milutinović rođen je 1962. godine, a od 2002. godine radi za francuske izdavače. Za ilustrovanje knjige “Odbrana i vojevanje” Marka Popovića dobio je nagradu “Neven”. U Francuskoj je radio poznatu seriju scenariste Franka Girouda “L’Expert” od 2003-2007. godine za izdavača Glenat.

Važno je na kraju napomenuti i izgled izdanja System Comicsa, koje je A4 formata, tvrdo koričeno, sa kvalitetnim papirom, a strip je u crno-beloj varijanti. Na kraju izdanja nalazi se veoma detaljan izvodnik strip teoretičara i istoričara kulture Zorana Stefanovića o serijalu, ali i prilikama koje su okruživale umetnike dok su stvarali strip.

Jedno je sigurno švindleraj nikada ne prestaje, i jedno je istinito, svi smo mi švindleri, samo je pitanje ko za koga radi?!

BONUS VIDEO REDAKCIJE STRIP BLOG: