Prikaz stripa “Mek Koj”: Nestabilnost američkog tla
Lik poručnika- kapetana- pukovnika 17. konjičke jedinice konfederalne vojske, Aleksisa Mek Koja poznat je od ranije domaćoj publici.
Ako se pažljivo prelistaju stranice najpametnije arhive na svetu, Gugla mogu se pronaći izdanja, ovog junaka francusko belgijskog stripa, od pre dvadesetak godina u Politikinom Zabavniku, Eks Almanahu (tačnije 74. broju), Super i ediciji Biser Strip. Sada je on, za razliku od ovih edicija i časopisa koje se bave stripom objavljen u integralnom izdanju, izdavačke kuće Darkvud. U prvoj knjizi smeštene su tri epizode “Legenda o Mek Koju”, “Izvesni Mek Koj” i “Klopka za Mek Koja”. Gurmelan i Palasios napravili su spoj fiktivnih likova sa stvarnim događajima tada (ali praktično i sada) nestabilnog američkog tla. Važno je razjasnisti prvo zbog čega se strip Mek Koj određuje kao francusko belgijski strip, a kasnije i zašto su autori napravili ovakav spoj istorije i fikcije? Odgovor na prvo pitanje je taj što je strip prvi put objavljen u francuskim i belgijskim časopisima, a odgovor na drugo pitanje je takođe jednostavan. Žan-Pjer Gurmelan je pisao stripove poput “Kapetan Cherubin”, ali i stripove istorije fantastike “Krane le guerrier”. Crtač Antonio Ernandez Palasios je bio veoma zainteresovan za špansku istoriju i tako je pre Mek Koja i saradnje sa Gurmelanom nacrtao nekoliko stripova sa tematikom španske istorije (“Prvo Kolumbovo putovanje – daleka sveća”, “Bolivar oslobodilac”). Strip Mek Koj nastao je 1974. godine.
Kao što je rečeno, spoj istorijskih događaja na nestabilnom američkom tlu (koliko god ovo iz današnje perspective zvučalo čudno, mada se opet postavlja pitanje na koju Ameriku se misli) sa fiktivnim likovima mora nezaobilazno da ide “ruku pod ruku” sa jednim od osnovnih motiva osvajanja američkog kontinenta, žudnjom za zlatom, odnosno legendama starih indijanskih plemena. Radnja stripa počinje u poslednjoj godini američkog građanskog rata između vojske Unije (Severa) i vojske Konfederalista (Juga). Naime, sam sukob je započeo izborom Abraham Linkolna za predsednika Sjedninjenih Američkih Država, koji je bio izuzetni zagovornik ukidanja ropstva afroameričkog stanovništva, što nikako nije išlo na ruku južnim državama čija se privreda zasnivala na proizvodnji pamuka, pa su se tako ujedinili pod danas dobro poznatom rasističkom zastavom i suprostavili se idejama novoizabranog predsednika.
Odmah u prvoj epizodi kreatori oficira 17. konjičke jedinice konfederalne vojsko, Aleksisa Mek Koja, kroz nekoliko kratkih, brzo i dinamično prikazanih priča pokazuju osnovnu crtu njegovog karaktera kroz rečenicu koju obično ponavljaju neki likovi na nekoj proizvoljno ubačenoj slici: “Taj čovek je pravi Lav”. Iako kroz serijal nemamo jasno određene karakteristike lika, pošto navedena rečenica uglavnom oslikava donekle nametnutu sposobnost, bolje reći sreću Mek Koja da se snađe i izvuče iz nemogućih situacija u koje upada umnogome svojom krivicom. Ne možemo lik Mek Koja odrediti kao jak karakter, pošto on to zaista nije. Lako menja uniformu, iako se nakon prve epizode pita gde će i kako će jer njemu nema mesta u zemlji u kojoj su mu ideje za koje se borio izgubljene. Može se reći da je time što se prilagođava svakoj situaciji racionalan, mada je i to pitanje. On je na početku borac konfederalne vojske, da bi se nakon sloma “pobunjenika” kod Nešvila, našao u zatvoru, kojeg vojska Unije šalje u Meksiko kao agenta. Tamo on pristaje zarad svoje sreće, iako nesrećnim slučajen ubačen u francusko meksički rat, da se pridruži francuskoj vojsci, da bi ga na kraju od smrti spasili (po ko zna koji put) revolucionari Benita Huareza. Najbolja odrednica ovog specifičnog junaka, koji se borio u vojsci generala Huda protiv čivenog generala Šermana, a na kraju bio spasen od borca za meksičku slobodu, okruženog znamenitim istorijskim ličnostima je “lukavi srećnik”. On to zaista jeste. Jedna važna odlika samog stripa je što se u svakoj epizodi razviju tri do četiri ideje, odnosno događaja. Prza promena situacije i okolnosti. Ne sasvim jasna slika u mnogim momentima, bez previše jasnih detalja i mnogo raznovsnog pejzaža. Igra bojama prikazuje posebnost nestabilnog američkog tla (opet veoma teško shvatljiva formulacija), a nezanimljive šale i ponekada groteskni crteži daju nit šale i animiranosti likova.
Mek Koj je odmetnik, od smrti moglo bi se reći. Na njegovom primeru se vidi jasna slika divljeg zapada što nam vestern filmovi okrenuti vremenu kauboja nisu mogli pružiti. U njima je sve jednolično, dok ne sasvim jasni crteži u stripu Mek Koj i anomija prikazane borbe oslikava pravu realnost nestabilnog američkog tla.
Objavljeno 19. juna 2017. godine u dnevnom listu Danas.
